Blog
Ograniczają wchłanianie PM1, PM2.5, PM10, drobnoustrojów chorobotwórczych, związków chemicznych, alergenów czy kurzu, choć w różnym stopniu i nie zawsze w podobny sposób. Maski stanowią pierwszą linię obrony przed zanieczyszczonym powietrzem, dlatego tak ważny jest dobór odpowiedniej osłony. Medyczne, materiałowe, filtrujące? Jednorazowe czy wielorazowe? Z filtrem N95, N99 czy może HEPA? Opisujemy najpopularniejsze typy masek i podpowiadamy jaką wybrać.
Warto pamiętać, że niezależnie od tego, na który rodzaj maski się zdecydujemy, podczas pandemii obowiązują nas podstawowe zasady profilaktyki, takie jak częste mycie rąk, stosowanie środków dezynfekujących czy zachowanie fizycznego dystansu. Równie istotna jest odpowiednia pielęgnacja wybranej przez nas maski oraz jej prawidłowe użytkowanie.
Niepoprawne zakładanie lub zdejmowanie osłony może zwiększyć ryzyko infekcji. Dotykanie zewnętrznej warstwy czy nieszczelne dopasowanie do twarzy wyraźnie osłabiąją jej działanie. Wiele więc zależy od naszych nawyków i codziennej dyscypliny. O skuteczności maski decydują również inne czynniki: takie jak materiał, konstrukcja, przeznaczenie czy zasady czyszczenia. Poniżej demaskujemy wady i naświetlamy zalety poszczególnych rodzajów osłon.
Jednorazowe maseczki medyczne służą przede wszystkim temu, by chronić otoczenie przed szkodliwymi drobnoustrojami wydobywającymi się z dróg oddechowych użytkownika (np. podczas kaszlu czy kichnięcia). Warto więc pamiętać, że stosując ten akurat rodzaj osłony, bardziej dbamy o innych niż o siebie.
Jeśli chodzi o stopień filtracji, standardy określa norma europejska EN 14683, według której maseczki chirurgiczne dzielimy na trzy rodzaje: typ I (skuteczność filtracji bakteryjnej ≥ 95), typ II (skuteczność filtracji bakteryjnej ≥ 98) oraz typ IIR (skuteczność filtracji jak w przypadku typu II, dodatkowo są jednak odporne na przesiąkanie). Dwa ostatnie typy składają się z trzech warstw włókniny polipropylenowej (fizeliny). Najczęściej stosowane są podczas operacji chirurgicznych.
Maski tego typu nie nadają się ani do wielokrotnego używania, ani do długotrwałego noszenia, gdyż szybko nabierają wilgoci. Maski medyczne nie gwarantują pełnej ochrony, ponieważ nie przylegają szczelnie do twarzy (co można zauważyć np. po zaparowanych okularach).
Wady:
Zalety:
Zrób to sam: maski materiałowe (bawełniane, lniane, poliestrowe)
Najczęściej wykonywane są z bawełny, lnu lub poliestru. Bawełniane maski zapewniają duży komfort oddychania, ponadto nie podrażniają skóry, gdyż są raczej przyjemne w kontakcie z twarzą. Nadają się do prania w wysokich temperaturach i prasowania żelazkiem w celu dezynfekcji. To najpopularniejszy rodzaj masek materiałowych. Najlepiej sprawdzają się maseczki wykonane z połączenia bawełny z jedwabiem, bawełny z szyfonem lub bawełny z flanelą. Lniane osłony gwarantują jeszcze lepszą wygodę oddychania, ale ze względu na stosowany materiał, mogą powodować lekki dyskomfort noszenia, a w niektórych przypadkach nawet wywoływać uczulenia.
Maski poliestrowe z kolei są stosunkowo tanie i powszechne, jednak nie pozwalają na łatwe oddychanie, szybko wilgotnieją i są podatne na zabrudzenia. Należy oczywiście pamiętać, że w tym przypadku mamy do czynienia ze sztucznym, a nie naturalnym materiałem, co może mieć wpływ na kondycję skóry użytkownika.
Więcej na temat materiałów, z których wykonywane są maski: Tkaniny
Niewątpliwym atutem maseczek materiałowych, szczególnie bawełnianych, jest możliwość samodzielnego ich wykonania w domu. Już w 2008 roku naukowcy udowodnili, że własnoręcznie uszyte maski są co najmniej w połowie tak skuteczne jak chirurgiczne, choć znacznie mniej skuteczne od masek filtrujących. Pomimo tego, mogą spełniać funkcję ochronną, zwłaszcza w sytuacji, gdy dostęp do innych rodzajów masek jest utrudniony z różnych powodów (np. mała dostępność na rynku).
Więcej o amerykańskich badaniach na temat samodzielnie uszytych maseczek (wersja anglojęzyczna): Article
Wykonując maskę w domu należy pamiętać, by zastosować trójwarstwową ochronę: warstwa wewnętrzna powinna łatwo chłonąć wilgoć, warstwa środkowa ma pełnić rolę filtra, zaś warstwa zewnętrzna powinna ograniczyć przenikanie wilgoci.
Maski materiałowe, podobnie jak chirurgiczne, przede wszystkim pełnią funkcję bariery pomiędzy błonami śluzowymi a czynnikami zewnętrznymi. Można je stosować wielokrotnie, ale należy jednocześnie zadbać o pranie w ciepłej lub gorącej wodzie (co najmniej 60 stopni Celsjusza) z dodatkiem mydła lub detergentu. Po praniu najlepiej je wyprasować.
Wady:
Zalety:
Skuteczność w cenie: maski filtrujące (przemysłowe, antysmogowe, wielorazowe z filtrem)
Widywane na ulicach profesjonalne, certyfikowane maski przemysłowe, do czasów wybuchu pandemii stosowane były głównie w przemyśle, przez przedstawicieli zawodów wyjątkowo narażonych na pyły i zanieczyszczenia zagrażające prawidłowemu funkcjonowaniu układu oddechowego. Maski tego typu najczęściej wyposażone są w specjalistyczny zawór oddechowy, który ułatwia cyrkulację powietrza. Dzięki wykorzystaniu w produkcji materiału typu meltblown potrafią skutecznie zatrzymywać zawieszone w powietrzu pyły i drobnoustroje oraz wszelkiego rodzaju szkodliwe aerozole. Zgodnie z europejską normą PN-EN 149 maski te dzielą się na trzy klasy: FFP1(najniższy stopień ochrony przed cząsteczkami, niskie opory oddechowe), FFP2 (średni stopień ochrony, średnie opory oddechowe) oraz FFP3 (najwyższy stopień ochrony, wyższe opory oddechowe). Maski poddawane są rygorystycznym procedurom oceny zgodności (certyfikat CE). Mogą być jedno lub wielorazowe (wówczas opatrzone są literą R). Zgodnie z normami amerykańskimi maski i filtry oznaczane są klasami N95 (skuteczność filtracji min. 95%), N99(skuteczność filtracji min. 95%) lub nawet N100 (skuteczność filtracji min. 99,97%).
Europejskie instytucje medyczne podczas pandemii zalecają stosowanie masek/filtrów klasy co najmniej FFP2. Amerykańska agencja rządowa Centers For Disease Control And Prevention (CDC) co najmniej klasy N95.
Więcej na temat wytycznych CDC (wersja anglojęzyczna): Respirators Strategy
Wady:
Zalety:
Wśród masek filtrujących funkcjonują również maski antysmogowe, które tak jak maski przemysłowe pełnią funkcje przeciwpyłowe jednak w odróżnieniu od nich cechują się unikalnym wyglądem (designem). Tego typu maski posiadają maksymalnie klasę FFP1 (głównie z uwagi na konstrukcję oraz konieczność zapewnienia niskich oporów oddechowych). Zadaniem tego typu masek jest ochrona przed kontaktem z zanieczyszczonym powietrzem, szczególnie w sytuacji, gdy przekroczone są dopuszczalne normy. Często używane są podczas uprawiania sportów, w dużych, uprzemysłowionych, zanieczyszczonych ośrodkach miejskich.
Istotna, w przypadku tego typu masek jest regularna wymiana filtra.
Wady:
Zalety:
Maski wielorazowe z filtrem (typu N95, N99, Hepa). Ograniczają wchłanianie PM1, PM2,5, PM10, drobnoustrojów chorobotwórczych, związków chemicznych, alergenów czy kurzu. Mogą być używane przez osoby prywatne w celu zmniejszenia dyskomfortu spowodowanego działaniem nietoksycznych cząstek tam, gdzie ich stężenie nie przekracza dopuszczalnych norm, ograniczają rozprzestrzenianie się drobnoustrojów chorobotwórczych.
Do tej kategorii należą m.in. maski filtrujące Urban’er.
Tego typu produkty posiadają wymienne filtry o wysokiej skuteczność filtracji. Przykładowo, układ włóknin, z którego produkowane są filtry do masek Urbaner Pure spełnia parametry oporów powietrza oraz filtracji odpowiednie dla klasy FFP3, filtrując 99,8% cząstek 0,4 mikrometra oraz zachowując niskie opory oddechowe rzędu 215,9 Pa. Ten poziom filtracji dobrze sprawdza się jako bariera przed zanieczyszczonymi aerozolami, przede wszystkim podczas codziennego użytkowania (w szkole, sklepie, komunikacji miejskiej). Niektórzy producenci (w tym Urban’er) stosują też dodatkowe tkaniny z jonami srebra, które ograniczają wchłanianie drobnoustrojów i zwiększają higieniczność maski.
Wady:
Zalety:
Przed zakupem należy zastanowić się, w jakich celach, jak często będziemy jej używać oraz jaki budżet możemy przeznaczyć na zakup maski. Jeśli zależy nam na komforcie i niezawodności, ochronie środowiska - najlepszym rozwiązaniem będzie zainwestowanie w maskę wielokrotnego użytku. Regularna wymiana filtrów i odpowiedni sposób użytkowania pozwolą długo cieszyć się wygodą i skutecznością działania. Maskę urbaner pure możesz zamówić tu: link